بشار شوی یا تله‌زنگ، جاذبه‌ای گمنام در سالن کوه از سلسله جبال زاگرس می‌باشد که در شمال خوزستان و در نزدیکی مرزهای لرستان واقع شده است. این آبشار زلال و فوق العاده زیبا با ارتفاع حدود یکصد متر یکی از بلندترین و زیباترین آبشارهای ایران است که زینت بخش کوه‌های پر رمز و راز سردشت دزفول و سالن‌کوه زاگرس شده است. وجود صخره‌هایی عظیم، پرهیبت و استوار در اطراف این آبشار، شگفتی‌های این آبشار جذاب و خیره کننده را صد چندان کرده است. دیدار از این آبشار زیبا سفری پر مخاطره را می‌طلبد. برای عزیمت به آبشار می‌بایست برنامه‌ریزی دقیق، شامل تنظیم ساعت حرکت، محل اطراق، لوازم و آذوقه مورد نیاز صورت گیرد و مهمتر از همه دانستن برنامه حرکت قطارهای مسیر از ملزومات این سفر است.
بهترین مسیر دسترسی به این آبشار از طریق راه آهن و از مسیر ریلی دورود (در استان لرستان) به اندیمشک (در استان خوزستان) می‌باشد. مقصد اصلی، ایستگاه تله‌زنگ است که نقطه آغاز حرکت به طرف آبشار می‌باشد. فاصله ایستگاه تله‌زنگ، تا دورود حدود چهار ساعت قطارنوردی است! و در طول مسیر می‌بایست از ایستگاه‌های بیشه، سپید دشت، کشور، تنگ‌هفت و تنگ‌پنج نیز بگذرد. این مسیر ریلی شگفت انگیز، در کنار رود خروشان دز و از لابلای صخره‌های عظیم و تونل‌ها و پل‌های پیاپی می‌گذرد. طبیعت بی همتای این مسیر در کنار ایستگاه‌هایی که سالیان دراز قدمت دارند با مردمانی صبور که زیباترین آهنگشان سوت قطارهای عبوری است، عظمت خدای تعالی و قدرت اراده ا‌نسان را یادآور می‌شود
دو نوع قطار در این مسیر در تردد هستند. یکی قطار سراسری تهران به اهواز و دیگری قطار محلی دورود به اندیمشک. سوار شدن به قطار محلی و آشنایی با مردمان محجوب این مسیر واقعا یک خاطره به یاد ماندنی است (لازم به ذکر است در این سفر با معلمی جوان، برخورد کردیم که بعد از پیاده شدن از قطار محلی حدود چهار ساعت در دل کوه‌های منطقه شول‌آباد پیاده روی می‌کرد تا به شاگردانش در یک روستای دوردست آموزش بدهد). مردمانی واقعا بی ادعا و پر‌تلاش.
در ایستگاه تله‌زنگ میتوانید تصمیم بگیرید که حدود سه ساعت دیگر به طرف آبشار پیاده‌روی کنید و یا در این ایستگاه اطراق کرده و صبح زود راه بپیمایید. به هرحال اولین کار، گذشتن از رود عظیم و خروشان دز است آنهم به وسیله پلی فلزی، بزرگ و استراتژیک که محل عبور آرام قطارها است. این پل خاطرات زیادی از دوران جنگ تحمیلی دارد که هدفی دست نیافتنی برای هواپیماهای عراقی بود.
بعد از عبور از پل، وارد مسیری سه ساعته تا روستای شوی می‌شوید. این مسیر از کنار رودخانه دز گذشته و در محل یک قبرستان قدیمی عشایر از این رودخانه جدا و وارد مسیر کوهستانی می‌شود. چیزی که به نظر عجیب می‌رسد، تپه‌هایی است که از قرار معلوم بوسیله افرادی خاص، به تصرف درآمده و سنگ چین شده‌اند.! در آنطرف تپه‌ها، دره‌ای زیبا با آبی سرد و زلال و مملو از ماهی قزل آلا و ماهی زرده نمایان می‌شود و در انتهای این دره روستای شوی با دیدنی‌های خاص خود انتظار شما را می‌کشد. اگر در تاریکی شب از این مسیر بگذرید، پرتو افشانی کرم‌های شب‌تاب و زنبورهای کوچک و نورانی، شما را متحیر می‌کند.
جهت استراحت روستای شوی محل مناسبی است. افسانه‌ها و روایات اهالی در مورد امامزاده، نظرگاه و چشمه آب‌شوی نیز بسیار جالب و شنیدنی هستند. امامزاده سید محمود، نوه موسی‌ابن‌جعفر با بقعه‌ای سفید رنگ، زیارتگاه و محل نذورات اهالی و مسافران عبوری است و به باور اهالی هنوز هم ردپا و انگشتان این امامزاده بزرگوار بر روی صخره‌های اطراف دیده می‌شود و حتی ظهور آبشار شوی را به برکت این امام و نظرگاه ایشان می‌دانند. مردم این منطقه از ایل بختیاری چهارلنگ، طایفه‌های چراغی، حاجیوند، دهقان شوی و خیری هستند و به کار کشاورزی و دامپروری مشغولند.
از این به بعد وارد مسیری صخره‌ای و سخت می‌شوید که برای گذشتن از آن باید از دوستان خود و همچنین از سیم‌های بکسل که بین صخره‌ها کشیده شده است کمک بگیرید.
حین حرکت در میان صخره‌های پر رمز و راز و مرموز سالن‌کوه انگار که کشف بزرگی انتظار شما را می‌کشد. سرانجام، پس از یک ساعت پیاده روی و صخره نوردی از محل روستا می‌توان شکوه بی‌نظیر آبشار و صدای غرش آن را حس کرد. لحظه‌ای که تمام مخاطرات و سختی‌های راه فراموشتان می‌شود و ناخودآگاه عظمت خدای متعال را شکر می‌کنید.
در بالای آبشار، غار معروف شوی نیز برای علاقه مندان به کوه و غارنوردی نام آشنایی است. همچنین آبشار دوم شوی نیز در حدود یک کیلومتر بالاتر از این آبشار واقع است که آن هم دیدنی است. زلالی آب آبشار به همراه دوزیست‌ها، سمندرهای منحصربفرد، خرچنگ‌ها، مارمولک‌های عجیب و درشت و غیره، انگار شما را به دنیایی دیگر آورده است. در سرچشمه آبشار که مسیر دسترسی هم دارد درختان بلندی مانند انجیرکوهی و بید روییده‌اند که آب پس از سیر کردن آنها از ارتفاعی بلند و در مساحتی عریض به پایین پرتاب می‌شود. از ویژگی‌های این آبشار اتصال آن به سفره‌های آب زیرزمینی است به این معنی که سرچشمه آبشار از دل کوه است. قبل از تاریکی هوا به فکر بازگشت باشید آنهم بازگشتی چهار ساعته. اگر چه مشکلات مسیر رفت در بازگشت هم تکرار می‌شود ولی مطمئناً از رفتن به این سفر پشیمان نیستید.
اگرچه مسیر دسترسی بسیاری از علاقه‌مندان به آبشار و روستای شوی از استان لرستان شروع می‌شود و عده‌ای معتقدند که این آبشار جزو آبشارهای لرستان است ولی شواهد آب و هوایی و تقسیمات جغرافیایی و گویش اهالی بیشتر به مردم دزفول شباهت دارد و این روستا از توابع این شهرستان محسوب می شود. بهر صورت این آبشار زیبا، یکی از موهبات خداوند متعال به مردم ایران زمین است. به امید روزی که با فراهم کردن امکانات و تسهیل ایاب و ذهاب، بهره بیشتری از این موهبت خدادادی ببریم.
برگرفته از کتاب آبشارهای ایران
- ۹۶/۱۰/۳۰